Inleiding

Lange tijd was het gebruikelijk om kittens bij de moeder weg te halen als ze zes weken oud waren. Er is de afgelopen jaren veel onderzoek gedaan naar diergedrag. Daardoor zijn er veel nieuwe inzichten ontstaan, ook over de leeftijd waarop een kitten uit het nest mag. Het is nu duidelijk dat een kitten (ernstige) gedragsproblemen als agressie kan gaan ontwikkelen als het te vroeg geplaatst wordt. Theoretisch gezien mag een kitten met 7 weken bij de moeder weg. Dit is echter om allerlei redenen veel te vroeg.
nbkit001

Internetsites
Op internetsites worden kittens aangeboden die nog lang niet bij de moeder weggehaald mogen worden. Sommige verkopers weten niet beter, anderen willen er geld uit slaan en verkopen een kitten met blauwe oogjes heel duur omdat het zo bijzonder is. Een verkoper beweert dat het kitten al zeven of acht weken is terwijl het in werkelijkheid pas 5 of 6 weken is. Zo’n diertje drinkt dan nog bij de moeder en kan zichzelf niet eens op temperatuur houden. Het moet bovendien nog veel leren van moeder en vooral nestgenoten voordat het op eigen pootjes kan staan. Omdat er weinig mensen zijn die ervaring hebben met het inschatten van de leeftijd van een kitten, is dit artikel een leidraad. Hier zie je hoe een kitten zich per week ontwikkelt en kun je hopelijk zelf beter inschatten of het kitten zo oud is als de verkoper beweert.

Om op te letten
Drie aspecten zijn van groot belang: het uiterlijk, het gewicht en het gedrag. Iedere leeftijdscategorie is daarom ingedeeld naar deze drie onderwerpen. Voor alle katten geldt: ze kunnen verschillen in hun ontwikkeling. Net als mensenkinderen is het ene kitten sneller dan het andere. Er zijn ook verschillen tussen de diverse rassen. Dit artikel geeft een handvat om een goede indruk te krijgen, maar er zijn altijd katten die daarvan afwijken. Als een verkoper zegt dat een kitten een bepaalde leeftijd zou hebben, maar het kitten wijkt op alle punten af van wat op deze site staat, wantrouw dan de verkoper!

Uiterlijk
De foto’s en omschrijvingen zijn zo gemaakt dat je per leeftijdscategorie kunt zien welke veranderingen er optreden bij een kitten. Let goed op de lichaamsbouw, stand van de oren, heeft het kitten nog blauwe ogen?

Gedrag
Het gedrag is de allerbeste aanduiding voor de leeftijd. Hoe goed kan het kitten al lopen, rennen, spelen? Kan het al klimmen, ergens vanaf springen?

Gewicht
Het gewicht zegt wel iets, maar niet alles. Kittens die niet goed verzorgd zijn kunnen kleiner zijn dan ze op grond van hun leeftijd zouden moeten zijn. Er zijn ook grote verschillen tussen rassen, vergelijk maar eens een Siamees met een Maine Coon.

0 -7 dagen oud

Pasgeboren kittens mogen uiteraard nog niet bij de moeder weg
nbkit002

Lichamelijke ontwikkeling
Kittens worden blind en doof geboren, ze vinden hun moeder op basis van geur. Het reukvermogen is zo goed ontwikkeld dat kittens van twee dagen oud al gaan blazen als ze geconfronteerd worden met een onbekende geur. Tussen de 3e en 5e dag valt de navelstreng af.
Tussen de 5e en de 12e dag gaan de oogjes open (gemiddeld rond dag 8), de gehoorgang tussen de 6 en 14 dagen (gemiddeld op dag 9). Kittens kunnen dan nog niet goed zien.
Ze kunnen nog niet zelfstandig ontlasten of plassen, de moederpoes likt de buikjes om de kittens te laten ontlasten.
nbkit003

Gedrag
De eerste week doet een kitten vrijwel niets anders dan slapen en eten. Het blijft heel dicht bij de moederpoes liggen, voor de warmte en de veiligheid. Het is nog doof, maar voelt het spinnen van de moeder als trillingen.

Gewicht
Bij de geboorte weegt een kitten gemiddeld ongeveer 90 – 120 gram. Afhankelijk van het ras kan dit meer of minder zijn, maar ook het aantal kittens in het nest speelt een rol. Als een poes veel kittens heeft, zijn ze in het algemeen kleiner en lichter.
In de eerste dagen neemt het gewicht dagelijks toe met ongeveer 10% van het geboortegewicht. Katertjes zijn zwaarder en groeien sneller.

1 week oud (8 – 14 dagen)

Kittens van 1 week oud mogen uiteraard nog niet bij de moeder weg
nbkit004

Lichamelijke ontwikkeling
Als de oogjes en gehoorgang nog niet open zijn, gebeurt dat hoogstwaarschijnlijk in deze week. Tussen dag 5 en dag 12 is gebruikelijk, gemiddeld rond de 8e dag voor de ogen en de 9e dag voor de gehoorgang. Vanaf ongeveer 11 dagen oud kan een kitten voor het eerst mensen en bewegende voorwerpen volgen door kop en ogen te bewegen. Vanaf 13 dagen begint een kitten diepte te zien, dat is pas volledig ontwikkeld als het 4 weken oud is.
Kenmerkend voor zulke jonge kittens is dat de oortjes laag op het kopje staan en nog niet rechtop staan.

Gedrag
Het kitten doet nog steeds niets anders dan eten en slapen.

Gewicht

nbkit005

Een kitten van een kitten van 8 dagen weegt rond de 180 – 190 gram. Het moet dagelijks ongeveer 10% in lichaamsgewicht toenemen en zal zo’n 280 gram wegen als het 14 dagen oud is.

2 weken oud (15 – 21 dagen)

Kittens van 2 weken mogen uiteraard nog niet bij de moeder weg
nbkit006

Lichamelijke ontwikkeling
Kittens kunnen nu al een klein beetje zien, ze kunnen nu ook al een beetje diepte inschatten en gaan voorzichtig hun eerste wankele stapjes zetten.

Gedrag
Kittens kunnen vanaf dag 14 al een klein beetje spelen, maar dat blijft beperkt tot pogingen om naar voorwerpen te slaan. Ze kruipen immers meer dan dat ze lopen.
Kittens moeten zo snel mogelijk, liefst vanaf dag 1, (voorzichtig!) aangeraakt en opgepakt worden. Vanaf de tweede week is dat echt essentieel. Het stimuleert niet alleen hun lichamelijk ontwikkeling, maar het is zeer belangrijk om ze te laten wennen aan mensen.
Kittens van deze leeftijd kunnen al een beetje staan en kijken rond. De oortjes staan nog steeds niet rechtop, maar een beetje naar voren gevouwen.

Gewicht
Een kitten van 15 dagen weegt ongeveer 280 gram, van 21 dagen 350 gram

3 weken oud (22 – 28 dagen)

Kittens van 3 weken mogen uiteraard nog niet bij de moeder weg
nbkit007

Lichamelijke ontwikkeling
Het kitten kan al een beetje (waggelend) lopen en aan het eind van de derde week kan het gericht naar de moederpoes toe gaan.
Het kitten kan zich nu al een beetje wassen. De snijtandjes kunnen doorkomen.
Het kitten heeft nog een heel kort staartje, dat is gebruikelijk bij kittens van deze leeftijd. De oortjes staan al vrijwel helemaal rechtop en staan nu ook hoger op het kopje vergeleken met de eerste weken.
In de derde of vierde week kunnen kittens kunnen het geluid van nestgenootjes of mensen in huis herkennen.

Gedrag
Kittens kunnen al waggelend lopen en gaan op onderzoek uit, ze doen hun eerste stapjes buiten het nest.
Ze beginnen met sociaal spel, dat wil zeggen dat ze gericht met de pootjes naar andere kittens beginnen te slaan en te bijten. Ook beginnen ze al onderling te ‘worstelen’.
Op de rug liggen en uitdagen tot spel komt voor het eerst voor als kittens tussen de 21 en 23 dagen oud zijn.
nbkit008

Gewicht
In deze week neemt het gewicht toe van 350 naar 430 gram. De hele snelle groei die in de eerste weken te zien was vlakt een beetje af, nu komt het kitten ongeveer 100 gram per week aan.

4 weken oud (29 – 35 dagen)

Kittens van 4 weken mogen uiteraard nog niet bij de moeder weg
nbkit009

Lichamelijke ontwikkeling
In deze week zullen de hoektanden en de kiezen doorkomen. Het kitten begint nu ook vast voedsel te eten als aanvulling op het drinken bij de moeder. Kittens gaan nu voor het eerst op de bak, meestal met veel gepiep en gemiauw. Ze zoeken zelf instinctief naar plekken waar ze kunnen graven.
Het kitten kan nu goed lopen.
De ogen zijn nog steeds blauw. Het gezichtsvermogen is nu goed.
Moederpoezen die buiten komen, zullen vanaf nu prooi meenemen voor hun kittens zodat ze alvast kunnen oefenen met jagen.
nbkit010

Gedrag
Als dat nog niet in de eerste weken gebeurd is, moeten kittens nu snel gaan wennen aan de geluiden in huis, andere mensen en dieren. Dit noemen we de ‘eerste socialisatieperiode’.
Het kitten wordt actiever en waagt zich verder uit het nest. Voorzichtige pogingen tot klimmen worden ondernomen. Ook kan het de staart al in de lucht steken.
Het sociale spel ontwikkelt zich verder. Als een kitten 32 dagen oud is, gaat het ‘dwars’ op andere kittens aflopen om te imponeren.
nbkit011

Gewicht
Het kitten komt nu ongeveer 100 gram per week aan en neemt dus in gewicht toe van 430 naar ruim 500 gram.

5 weken oud (36 – 42 dagen)

Kittens van 5 weken oud worden soms al bij de moeder weggehaald, dus het is belangrijk om goed naar de kenmerken te kijken! Op deze leeftijd moeten kittens nog echt in het nest blijven.

Lichamelijke ontwikkeling
De Moederpoes zal steeds meer afstand gaan nemen van haar kittens, die langzamerhand steeds meer vast voedsel gaan eten.
Het kitten is nu (bijna helemaal) zindelijk.
De ogen, die tot nu toe blauw waren, gaan langzaam verkleuren en krijgen de definitieve kleur. Bij raskatten kan het wel een jaar duren voordat de ogen hun uiteindelijke kleur krijgen.
Het kopje lijkt al op een miniatuur-poes, de korte dikke staart verraadt echter dat het om een heel jong kitten gaat. Van de punten van de oren tot de voetjes is het kitten nauwelijks hoger dan 15 cm.
Het kitten kan nu rennen.

Gedrag
Er wordt veel gespeeld. Kittens liggen op elkaar te loeren, ze rennen elkaar achterna en ze kunnen nu voor het eerst een hoge rug maken. In deze week gaat een kitten voor het eerst in een ‘hinderlaag’ liggen wachten met de staart gestrekt naar achteren en springt op de ander af.
Kittens kunnen nu gaan klimmen en springen. Ze kunnen nu ook rechtop op hun achterpoten ‘zitten’.
In de vijfde en zesde week beginnen kittens te zoeken naar voorwerpen die verdwenen zijn.

Gewicht
Het kitten komt nu ongeveer 100 gram per week aan en neemt dus in gewicht toe van 500 naar 600 gram.

6 weken oud (43 – 49 dagen)

Kittens van 6 weken oud worden soms al bij de moeder weggehaald, dus het is belangrijk om goed naar de kenmerken te kijken! Op deze leeftijd moeten kittens nog echt in het nest blijven.
nbkit013

Lichamelijke ontwikkeling
Het melkgebit zal nu compleet zijn. De ogen gaan nu echt verkleuren. Dit verkleuren van de ogen begint bij raskatten vaak later. Bij hen kan het wel een jaar of langer duren voordat de ogen hun uiteindelijke kleur hebben.
Vanaf 6 – 7 weken kan een kitten alle vormen van lopen uitvoeren. Als een kitten zes weken is, is het (vrijwel geheel) zindelijk.

Gedrag
De dagen van kittens zijn nu helemaal gevuld met slapen, eten en spelen. Het hele huis wordt verkend en ze klimmen overal op en in om nieuwe dingen te ontdekken.
Als kittens nu te fel spelen, worden ze gecorrigeerd door nestgenoten. Daardoor leren kittens dat ze niet te hard mogen bijten en krabben, belangrijke lessen die ze de rest van hun leven nodig zullen hebben.
In de vijfde en zesde week beginnen kittens te zoeken naar voorwerpen die verdwenen zijn.
nbkit014

Gewicht
Het kitten komt nu ongeveer 100 gram per week aan en neemt dus in gewicht toe van 600 naar 700 gram.

7 weken oud (50 – 56 dagen)

Als kittens zeven weken oud zijn, mogen ze theoretisch gezien bij de moeder weg. Dat is nog steeds veel te vroeg, ook al kunnen ze zelfstandig eten. Een kitten moet nog veel leren van de moeder en de nestgenootjes. Het gaat nu de ‘tweede socialisatieperiode’ in, dat wil zeggen dat het onder andere ‘katten-etiquette’ moet leren, oftewel dat het niet te hard mag bijten en krabben.
nbkit015

Lichamelijke ontwikkeling
Kittens kunnen nu prima rennen, springen, diepte inschatten etc. Ze kunnen zichzelf op temperatuur houden, tot die tijd waren ze nog aangewezen op moeder en/of nestgenootjes. De ogen hebben nu vrijwel hun definitieve kleur.
Vanaf de 48e dag proberen kittens op randjes te klimmen en te balanceren, maar dat is pas volledig ontwikkeld als ze 10 tot 11 weken oud zijn.
Kittens zijn vanaf nu niet meer afhankelijk van moedermelk, maar kunnen toch nog proberen te drinken als moederpoes in de buurt is. Deze zal zich echter steeds vaker ‘onbereikbaar’ maken voor de kittens en soms zelfs agressief reageren.

Gedrag

nbkit016

Vanaf zeven tot acht weken oud gaan kittens opeens veel zelf spelen, met name met voorwerpen. Ze oefenen op deze manier hun jachttechnieken. Een prooi vangen, erop springen en in de nek bijten is gedrag dat je in de 7e week voor het eerst ziet. Kittens jagen zelfs achter onzichtbare voorwerpen aan.
Als kittens onderling te fel spelen, worden ze nu gecorrigeerd door nestgenoten. Dat houdt in dat het andere kitten zich uit het spel terugtrekt. Daardoor leren kittens dat ze niet te hard mogen bijten en krabben, belangrijke lessen die ze de rest van hun leven nodig hebben.
nbkit017

Gewicht
Het kitten komt nu ongeveer 100 gram per week aan en neemt dus in gewicht toe van 700 naar 800 gram.

8 weken oud (57 – 63 dagen)

Kittens van 8 weken kunnen eventueel al bij de moeder weg, maar beter is het om ze daar nog even te laten.

Lichamelijke ontwikkeling
Als kittens acht weken oud zijn, zien ze vrijwel even goed als een volwassen kat. Een kitten van acht weken kan zichzelf op temperatuur houden.
De ogen zijn nu bijna helemaal verkleurd en staart, poten en lijfje zijn nu al veel meer in verhouding.

Gedrag
Kittens zijn nu op het hoogtepunt van hun spelgedrag. Deze periode zal duren tot ongeveer 14-16 weken.
nbkit018

Gewicht
Het kitten wordt nu ongeveer 100 gram per week zwaarder en neemt dus in gewicht toe van 800 naar 900 gram

9 weken oud (64 – 70 dagen)

Kittens van 9 weken oud mogen eventueel al geplaatst worden, zeker als ze met zijn tweetjes mogen blijven. Beter is het om het kitten eerst te vaccineren en dan pas te plaatsen.
nbkit019

Lichamelijke ontwikkeling
Kittens mogen op een leeftijd van 9 weken voor het eerst gevaccineerd worden, tenzij ze ziek zijn of nog niet op gewicht. Na de enting moeten ze nog een weekje in het nest blijven en dan kunnen ze geplaatst worden. Als de omstandigheden optimaal zijn, kunnen ze echter beter nog even bij elkaar blijven.
Als kittens geplaatst worden, kunnen ze het beste met zijn tweetjes geplaatst worden of eventueel bij een of meerdere andere,niet te oude, katten. Een kitten alleen is niet aan te raden en zeker niet als je (allebei) werkt.

Gedrag
Kittens zijn nu op het hoogtepunt van hun spelgedrag. Deze periode zal duren tot ongeveer 14-16 weken.

Gewicht
Het kitten komt nu ongeveer 100 gram per week aan, neemt dus in gewicht toe van 900 gram naar 1 kilo.
Katertjes zijn zwaarder dan poesjes. Op een leeftijd van 9 weken kunnen ze al bijna 100 gram zwaarder zijn dan de poezen uit hetzelfde nest.

10 weken en ouder

Kittens van 10 weken oud mogen al geplaatst worden, zeker als ze met zijn tweetjes mogen blijven.
nbkit020