Myxomatose
Myxomatose is een aandoening die veroorzaakt wordt door een virus en komt vooral bij het Europees konijn voor. Er is een duidelijke invloed van de seizoenen op deze ziekte: enkele geïsoleerde gevallen van mei tot juni, een piek in juli en augustus en vervolgens daalt het aantal gevallen en zien we de ziekte niet tijdens de wintermaanden. Volgens een studie in Nederland neemt deze ziekte sinds enkele jaren drastisch toe.
Overdracht
Voornamelijk door stekende insecten:
– Vlooien
– Luizen
– Mijten
– Muggen
– Af en toe kan de ziekte overgedragen worden door direct contact met wilde konijnen die ziek zijn.
Klinische symptomen
Er zijn 2 vormen beschreven:
– De klassieke of nodulaire vorm,
– De respiratoire vorm.
1. Bij de klassieke vorm worden er eerst huidletsels gezien die over het algemeen 4 tot 5 dagen na de incubatie verschijnen. Deze letsels worden groter tot 9 à 10 dagen na het begin van de infectie. Ze worden myxomen genoemd (of pseudotumoren) en deze nodules bevatten een slijmerige tot soms zelfs etterige secretie. Ze vormen zich voornamelijk ter hoogte van het aangezicht rond de ogen, op de neus, op de kin en aan de oorbasis maar eveneens ter hoogte van de geslachtsorganen en rond de anus. Bij de acute vorm ziet het hoofd er gezwollen uit; de ogen zijn dik en etterig tot volledig gesloten. Het is door deze ernstige ontsteking van de ogen dat het konijn een leeuwachtig uitzicht krijgt, zoals beschreven bij myxomatose. De dieren weigeren te eten en te drinken en worden lusteloos. Veel dieren sterven. In zeldzame gevallen gaan de myxomen progressief afnemen in 1 tot 3 maanden en kan het konijn genezen.
2. Sedert enkele jaren komt de chronische vorm ook meer voor. De letsels bevinden zich voornamelijk ter hoogte van de longen. Er zijn minder myxomen en ze zijn kleiner.
Er zijn stuwingsletsels ter hoogte van de geslachtsorganen en rond de anus. Deze chronische vorm wordt meer en meer vastgesteld bij onze tamme konijnen.
Diagnose
De diagnose is voornamelijk gebaseerd op het klinisch onderzoek.
Behandeling
Behandelen wordt afgeraden, is moeilijk en is enkel symptomatisch: antibiotica, anti-inflammatoire therapie, sondevoeding en rehydratatie. Toch kan er uitzonderlijk genezing optreden afhankelijk van de virulentie van de stam, de immuniteit van het konijn en het optreden van eventuele secundaire infecties.
Preventie
De konijnen worden best beschermd tegen de insecten die deze ziekte kunnen overdragen en door direct en indirect contact met wilde konijnen te vermijden. Deze maatregelen zijn jammer genoeg meestal niet voldoende en konijnen worden bij voorkeur gevaccineerd.
Viraal hemorragisch syndroom
Dit is een virale ziekte met heel veel sterfte die zowel tamme als wilde Europese konijnen aantast (Oryctolagus cuniculi).
Etiologie
Het viraal hemorragisch syndroom (RHD) wordt veroorzaakt door een virus dat zich vermeerdert in de levercellen. Sinds de zomer van 2010 is er een nieuwe variant verschenen in Frankrijk.
Vaccinatie beschermt niet zo goed tegen deze nieuwe variant maar kan de sterfte toch sterk doen afnemen.
Overdracht
Het virus is heel resistent in de omgeving. De besmetting gebeurt via direct of indirect contact oraal, nasaal of parenteraal. Het virus wordt uitgescheiden in de urine, de faeces, het speeksel en nasale secretie van zieke dieren. Insecten en vogels kunnen ook een mechanische vector zijn.
Klinische symptomen
De incubatieperiode is kort: 16 tot 48u. De ziekte verloopt meestal subacuut en het konijn wordt dood gevonden zonder enig symptoom behalve een bloederige uitvloei ter hoogte van de neus. Bij acute gevallen worden aspecifieke symptomen gezien zoals anorexie, depressie, dyspnee. Spijsverteringsproblemen zoals diarree of constipatie worden ook beschreven. In sommige gevallen worden neurologische symptomen vastgesteld.
Diagnose
Aangezien de ziekte snel evolueert, wordt de diagnose meestal post mortem gesteld aan de hand van de typische letsels bij autopsie.
Behandeling
Aangezien de ziekte zeer snel verloopt, bestaat er geen enkele behandeling.
Preventie
– Hygiënemaatregelen: voeder dat bevuild is met urine van andere konijnen verwijderen. Geen groen voederen aan konijnen dat uit de natuur geplukt is.
– Vaccinatie: efficiënt en veilig.
Vaccineren tegen Myxomatose en het Viraal Hemorrhagisch Syndroom
Daar behandelen bijna onmogelijk is, kan enkel vaccinatie konijnen beschermen tegen deze twee aandoeningen. Vaccinatie wordt aanbevolen voor alle konijnen, zelfs als ze niet naar buiten gaan gezien de manier waarop de overdracht van deze twee ziektes gebeurt. Vaccinatie is zeer veilig. Ze biedt een bescherming gedurende één jaar. Vandaag zouden slechts 15% van onze tamme konijnen gevaccineerd zijn. Het vaccin kan toegediend worden vanaf de leeftijd van 5 weken.